Najpotężniejszy superkomputer Europy: Jupiter

Dziś w Niemczech zaprezentowano najpotężniejszy superkomputer w Europie - Jupiter. Ta niezwykła maszyna jest w stanie wykonać setki bilionów (piętnaście zer) obliczeń na sekundę, co odpowiada prawie milionowi nowoczesnych smartfonów, według ośrodka badawczego, w którym znajduje się Jupiter.

Jupiter zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem mocy obliczeniowej. W Stanach Zjednoczonych znajdują się trzy komputery, które według międzynarodowych standardów są w stanie przeprowadzić ponad 1.000 bilionów obliczeń na sekundę. W przyszłości Jupiter ma również osiągnąć taką prędkość.

Sztuczna inteligencja i badania

Belgijska firma Textgain już od kilku miesięcy korzysta z możliwości Jupitera, jak informuje dyrektor Guy De Pauw. "Aby sprawdzić, czy wszystko działa, mamy do dyspozycji 300.000 godzin mocy obliczeniowej. Z tego wykorzystaliśmy już około połowy," mówi De Pauw.

Textgain rozwija oprogramowanie do rozpoznawania obraźliwych słów, gróźb i innych nienawistnych treści w internecie we wszystkich oficjalnych językach europejskich. "Program AI nie potrafi tego zrobić samodzielnie: musimy go nauczyć na podstawie przykładów i instrukcji. Ten proces nazywamy szkoleniem AI."

"Podstawy tworzymy na Lumi, superkomputerze w Finlandii. A godziny mocy obliczeniowej, które otrzymaliśmy dla Jupitera, wykorzystujemy do dalszego szkolenia naszego programu AI. Dzięki temu tworzymy mniejsze wariacje, na przykład koncentrując się na konkretnej funkcji, takiej jak rozpoznawanie groźby śmierci."

Moc obliczeniowa superkomputerów

Superkomputery nie są łatwo porównywalne, ponieważ prędkość zależy od rodzaju obliczeń. Obliczenia klimatyczne różnią się na przykład od rozwoju aplikacji AI.

Międzynarodowa organizacja TOP500 opracowała standard, który pozwala uzyskać wyobrażenie o najpotężniejszych komputerach na świecie. Jest on wyrażany w liczbie bilionów obliczeń na sekundę (petaFLOPS), które komputer może wykonać.

Te superkomputery są szczególnie interesujące dla badań naukowych i rozwoju sztucznej inteligencji, mówi Jannis Teunissen, badacz w Centrum Matematyki i Informatyki (CWI) w Amsterdamie. "Wielu badaczy w Holandii korzystałoby z większej mocy obliczeniowej," dodaje Teunissen. "Większa moc obliczeniowa pozwala na przeprowadzenie większej symulacji lub uwzględnienie większej liczby szczegółów w obliczeniach, na przykład przy prognozowaniu pogody na poziomie lokalnym."

"Zwykle nie jest tak, że większa moc obliczeniowa pozwala na 'nagle' rozwiązanie nowego problemu. Jednak większa dokładność lub szczegółowość może sprawić, że wyniki będą bardziej użyteczne. Na przykład, jeśli chcesz obliczyć, jak przepływa powietrze wokół samochodu Formuły 1. Więcej szczegółów sprawia, że taka symulacja jest dokładniejsza i bardziej wiarygodna, co może pomóc w zaprojektowaniu samochodu, który będzie szybszy."

"Pokazujemy, że możemy to zrobić w Europie"

Dla Textgain oprócz mocy obliczeniowej jest jeszcze jedna korzyść. "Ośrodek badawczy Jupitera zna komputer od podszewki. Mogą więc także przyjrzeć się naszemu kodowi i ustawieniom, co pozwala nam ostatecznie zaoszczędzić godziny mocy obliczeniowej. Nasz program AI dzięki temu będzie szybciej gotowy. Oczywiście nigdy nie będzie całkowicie zakończony: musimy go stale szkolić."

Dlaczego Textgain nie korzysta z superkomputerów w USA, które są jeszcze potężniejsze? "To również kwestia zasady," mówi De Pauw. "Uważam, że ważne jest, abyśmy w Europie mieli miejsca do rozwijania tego typu programów AI. Chcemy pokazać, że możemy to zbudować również w Europie, aby nie być zależnymi od Amerykanów."

Holandia ma również swój superkomputer: Snellius, który jest przeznaczony wyłącznie do użytku niekomercyjnego, takiego jak badania. Według ostatnich pomiarów TOP500, Snellius ma moc prawie 25 petaFLOPS, ale w teorii może osiągnąć prawie 38 petaFLOPS.

Na początku tego roku NOS 3 odwiedziło Snellius, co można zobaczyć w tym wideo: